تمام کسب و کارهای آنلاین به یک درگاه پرداخت نیاز دارند تا مشتریان‌شان بتوانند هزینه کالا یا خدمات دریافتی خود را از آن طریق پرداخت نمایند. صاحبان وبسایت‌ها و فروشگاه‌های آنلاین با توجه به میزان تبادلات مالی، تعداد مشتریان، سابقه فعالیت، وسعت کسب و کار و اولویت‌هایشان از بین دو درگاه پرداخت مستقیم و واسط، یکی را انتخاب می‌کنند. هر یک از این درگاه‌های پرداخت دارای ویژگی‌ها، مزایا و نقاط ضعف خاص خودشان هستند و برای انتخاب یک گزینه مناسب باید تمام این موارد در کنار هم در نظر گرفته شوند. در مطلب امروز قصد داریم به بررسی تفاوت درگاه پرداخت مستقیم و واسط از جهات مختلف بپردازیم. امیدواریم مطالعه بخش‌های زیر برای شما عزیزان موثر واقع شود و راحت‌تر بتوانید درگاه پرداخت ایده آل برای کسب و کارتان را انتخاب کنید.
انواع درگاه پرداخت
درگاه‌های پرداخت به طور کلی در دو دسته درگاه پرداخت مستقیم و درگاه پرداخت غیرمستقیم (واسط) قرار می‌گیرند. تعریف کلی هر یک از این دو درگاه پرداخت به صورت زیر است.
- درگاه پرداخت مستقیم: درگاه پرداخت مستقیم، درگاهی است که توسط شرکت‌های PSP ارائه می‌شود. این شرکت‌ها به طور مستقیم تحت نظارت بانک مرکزی فعالیت می‌کنند و ملزم به رعایت قوانین سامانه شاپرک هستند. در وبسایت‌هایی که از درگاه پرداخت مستقیم استفاده می‌کنند، مشتریان پس از کلیک بر روی دکمه پرداخت به طور مستقیم وارد صفحه پرداخت می‌شوند.
- درگاه پرداخت واسط: درگاه پرداخت غیرمستقیم توسط شرکت‌های پرداخت یار ارائه می‌شود. این شرکت‌ها به عنوان واسط بین کسب و کارها و PSPها عمل می‌کنند. در صورت استفاده از این درگاه پرداخت برای یک کسب و کار، مشتریان پس از کلیک بر روی گزینه پرداخت ابتدا وارد یک صفحه جداگانه (یعنی همان صفحه واسط) می‌شوند و سپس به صفحه پرداخت اصلی هدایت خواهند شد. درگاه‌های واسط امن و معتبر نیز تحت نظارت سامانه شاپرک فعالیت می‌کنند که توصیه می‌شود در هنگام طی کردن مراحل پرداخت در این درگاه‌ها به نشان سامانه شاپرک توجه فرمایید.
تفاوت درگاه پرداخت مستقیم و واسط
اگرچه هر دو درگاه پرداخت مستقیم و واسط در واقع یک هدف واحد را دنبال می‌کنند اما این کار را به روش‌های متفاوتی انجام می‌دهند و از نظر جزئیات تفاوت‌های متعددی با یکدیگر دارند.
تا مدتی قبل یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های درگاه پرداخت واسط با مستقیم که در واقع مزیت عمده آنها نیز محسوب می‌شد، عدم نیاز به دریافت کد مالیاتی و نماد اعتماد الکترونیکی برای دریافت این درگاه‌ها بود. اما اخیرا متقاضیان درگاه‌های واسط نیز همانند درگاه‌های مستقیم باید کد مالیاتی و نماد اعتماد الکترونیکی دریافت کنند و تنها تعداد معدودی از شرکت‌های پرداخت یار، درگاه‌های واسط خود را بدون نماد اعتماد الکترونیکی ارائه می‌دهند. بنابراین از این نظر دیگر تفاوتی بین این دو درگاه پرداخت وجود ندارد. اما با این حال همچنان تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که در زیر به آنها خواهیم پرداخت.
- مدت زمان فعال سازی درگاه: پروسه احراز هویت در درگاه‌های پرداخت واسط حدود ۲۴ ساعت به طول می‌انجامد و پس از تأیید توسط کارشناسان می‌توانید درگاه واسط را به کسب و کار خود متصل کنید. اما روند احراز هویت برای دریافت درگاه‌های مستقیم طولانی‌تر است.
- کارمزد دریافتی: تا قبل از تیر ماه ۱۴۰۲ درگاه‌های پرداخت مستقیم هیچ گونه کارمزدی از صاحبان کسب و کار کسر نمی‌کردند اما در حال حاضر کارمزد دریافت می‌کنند. با این حال از نظر کارمزد دریافتی تفاوت‌هایی بین این دو درگاه وجود دارد. میزان کارمزد دریافتی برای تمام PSPها یکسان است اما در مورد درگاه‌های پرداخت واسط به نوع پنل پیشنهادی و خدمات آن مربوط می‌شود و حتی ممکن است با انتخاب برخی پنل‌ها، این کارمزد حذف شود.
- تنوع مشتریان: صاحبان کسب و کاری که وبسایت رسمی و معتبر ندارند (به عنوان مثال آنلاین شاپ‌هایی که در اینستاگرام فعالیت می‌کنند) نمی‌توانند درگاه پرداخت مستقیم داشته باشند زیرا از شرایط لازم برخوردار نیستند. اما درگاه پرداخت واسط می‌تواند توسط تمام کسب و کارها (کوچک و بزرگ، دارای وب سایت و یا بدون سایت) مورد استفاده قرار گیرد.
- چگونگی تسویه حساب: تسویه حساب در درگاه‌های پرداخت مستقیم مطابق با سیکل پایا انجام می‌شود اما پرداخت یارها می‌توانند گزینه‌های تسویه حساب متنوعی را ارائه دهند؛ به عنوان مثال تسویه حساب هفتگی در یک روز یا تسویه حساب روزانه در یک ساعت مشخص.
- پشتیبانی: صاحبان کسب و کار به دلایل مختلفی ممکن است به پشتیبانی نیاز پیدا کنند؛ به عنوان مثال دریافت راهنمایی برای اتصال درگاه، پیگیری تراکنش‌های ناموفق و … بنابراین دریافت پشتیبانی سریع در تمام ساعات اهمیت بسیاری دارد. یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های درگاه مستقیم و واسط، بحث پشتیبانی آنهاست. شرکت‌های پرداخت یار به صورت ۲۴ ساعته در ۷ روز هفته، پشتیبانی آنلاین و تلفنی ارائه می‌دهند اما پشتیبانی درگاه‌های پرداخت مستقیم فقط در ساعات اداری و به صورت محدود خواهد بود.
- پیامک رمز پویا: در صورت استفاده از یک درگاه پرداخت مستقیم، در پیامک رمز پویا که برای مشتری در هنگام خرید ارسال می‌شود نام برند (سایت فروشنده) ذکر خواهد شد. اما در مورد استفاده از یک درگاه پرداخت واسط، نام شرکت پرداخت یار در پیامک رمز پویا ذکر می‌شود که می‌تواند به جلب اعتماد بیشتر خریدار کمک کند.
- نحوه نمایش: نحوه نمایش در صفحه درگاه پرداخت نیز با توجه به نوع آن تفاوت دارد. در درگاه پرداخت مستقیم، نام برند یا خود فروشگاه در صفحه پرداخت درج می‌شود اما در هنگام استفاده از درگاه پرداخت غیر مستقیم، نام شرکت پرداخت یار در صفحه پرداخت آورده خواهد شد.
- امنیت: هر دو درگاه پرداخت مستقیم و واسط تحت استانداردها و قوانین سامانه شاپرک فعالیت می‌کنند بنابراین از نظر تأمین امنیت تفاوت چندانی ندارند و سطح امنیت یکسانی ارائه می‌دهند. اما در مورد پیگیری کلاهبرداری‌ها و اقدامات غیر قانونی، درگاه‌های واسط نسبت به درگاه‌های مستقیم عملکرد بهتری دارند و در کوتاه‌ترین زمان به پیگیری مشکل می‌پردازند.
- قابلیت تسهیم وجوه: تسهیم وجوه به زبان ساده به این معناست که امکان واریز مبلغی که وارد سیستم می‌شود، به چندین حساب وجود دارد، بدون آنکه لازم باشد ابتدا کل مبلغ به یک حساب مشخص ریخته شود. شرکت‌های پرداخت یار، قابلیت تسهیم وجوه را ارائه می‌دهند اگرچه ممکن است این قابلیت توسط برخی از PSPها نیز ارائه شود.
- ارائه فاکتور: ارائه فاکتور آنلاین، یکی از خدماتی است که توسط برخی از شرکت‌های پرداخت یار ارائه می‌شود؛ این بدان معناست که کسب و کارهای استفاده کننده از درگاه‌های واسط می‌توانند فاکتور آنلاین را برای مشتریان ارسال کنند. چنین قابلیتی در درگاه‌های پرداخت مستقیم وجود ندارد.
- سوئیچینگ هوشمند: کسب و کارهایی که درگاه پرداخت مستقیم دارند، فقط به همان یک درگاه متصل هستند و اگر بخواهند از چند درگاه استفاده کنند، باید مجدد درخواست دهند. اما پرداخت یارها به طور همزمان به چند درگاه پرداخت متصل هستند و به صورت کاملا اتوماتیک درگاه پایدارتر را برای واریز وجه انتخاب می‌کنند.
- نحوه گزارش گیری: درگاه‌های پرداخت واسط، یک سیستم گزارش گیری دقیق ارائه می‌دهند در حالیکه درگاه‌های مستقیم سیستم گزارش گیری ساده‌تری دارند. پنل‌های گزارش گیری درگاه‌های واسط، گزارش‌های دقیق از تراکنش‌های موفق و ناموفق ارائه می‌دهند که به آنالیز وضعیت فروش و برنامه ریزی برای افزایش آن کمک خواهد کرد.
- پلاگین برای سیستم‌های مدیریت محتوا: درگاه‌های واسط برای سیستم‌های مختلف مدیریت محتوا نظیر وردپرس، پلاگین یا افزونه ارائه می‌دهند که صاحبان کسب و کار از طریق این افزونه‌ها می‌توانند درگاه پرداخت را به فروشگاه آنلاین یا سایت خود متصل کنند . این امر، فعالسازی درگاه را آسان‌تر می‌سازد.
- سرعت فرایند: انتقال وجه و تراکنش‌ها در PSP ها سریع‌تر از درگاه‌های واسط انجام می‌شود زیرا آنها به چندین بانک متصل هستند.
- تنوع خدمات: پرداخت یارها در کنار ارائه درگاه پرداخت واسط می‌توانند خدماتی نظیر اپلیکیشن موبایلی، ارسال پیامک و ایمیل به مشتریان و … نیز ارائه دهند اما درگاه‌های مستقیم چنین قابلیت‌هایی ندارند.
جمع بندی
هر دو درگاه پرداخت مستقیم و واسط، امکان پرداخت اینترنتی را برای کسب و کارهای آنلاین فراهم می‌کنند اما از نظر جزئیات کار، تفاوت‌های بسیاری با هم دارند. درگاه‌های پرداخت مستقیم به بانک‌های معتبر متصل هستند، کارمزد پایین‌تر و در عین حال سرعت تراکنش‌های بالاتری دارند اما در مقابل، قابلیت‌های محدودی ارائه می‌دهند. درگاه‌های واسط نیز خدمات و مزایای متنوعی را ارائه می‌دهند اما غالبا کارمزد بالاتری دریافت می‌کنند و سرعت تراکنش‌های آنها نسبت به درگاه مستقیم، کمی پایین‌تر است. در نهایت گزینه مناسب برای شما به نوع و همچنین اولویت‌های کسب و کارتان بستگی دارد و نمی‌توان با اطمینان مشخص کرد که باید کدام درگاه پرداخت را انتخاب کنید. به عنوان مثال اگر پشتیبانی و سوئیچینگ درگاه برایتان اهمیت دارد، بهتر است درگاه واسط را انتخاب کنید اما اگر تراکنش‌های سریع‌تر و کارمزد پایین‌تر را ترجیح می‌دهید، درگاه پرداخت مستقیم گزینه مناسب‌تری خواهد بود.