گذشت دورانی که برای هر جابه‌جایی جزئی پول یا انجام هر امور بانکی، می‌بایست خود را به شعب حضوری بانک‌ها می‌رساندیم؛ وارد کاغذ‌بازی‌های اداری سیستم بانکی می‌شدیم؛ دقیقه‌های طولانی را در فضای شلوغ بانک سپری می‌کردیم تا خدمات مورد نیاز را دریافت کنیم. نئوبانک‌ها نجات‌دهنده زندگی شلوغ روزمره امروزند که تجربه بانکداری آنلاین و یکپارچه را به صورت رایگان یا با هزینه اندک فراهم می‌کنند.
نئوبانک‌ها با هدف ساده‌سازی خدمات مالی و به چالش کشیدن کلیشه‌های بانکداری سنتی معرفی شدند و تا امروز در این مسیر موفقیت‌های بزرگی رقم زده‌اند. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا ببینیم نئوبانک چیست، چه ویژگی‌هایی و چه کاربردهایی دارد.
بانکداری دیجیتال؛ سلامی به آینده
به لطف پیشرفت فناوری و ظهور بانکداری دیجیتال، اینکه در خانه بنشینیم و تمام خدمات بانک‌های سنتی به صورت آنلاین روی تلفن همراه یا کامپیوتر شخصی‌مان آماده استفاده باشد، اتفاق عجیبی نیست. دیگر باز بودن یا نبودن درب بانک‌ها مهم نیست؛ روز تعطیل و غیرتعطیل فرقی نمی‌کند، ساعت شبانه‌روز اهمیتی ندارد، می‌توانیم همه‌روزه و همه‌ساعته امور بانکی خود را انجام دهیم و قدم از قدم برنداریم. بانک‌های دیجیتال زیر چتر حمایت یک بانک بزرگ‌تر یا اتحادیه قرار می‌گیرند و امکان دسترسی به خدمات مالی پرکاربرد را به صورت آنلاین فراهم می‌کنند.
نئوبانک چیست؟
نئوبانک یک بانک آنلاین جمع‌و‌جور است که اکثرا آن را به نام‌های «بانک مجازی»، «بانک دیجیتال» یا حتی «بانک چالشگر» می‌شناسیم. این بانک‌های مستقیم، بدون شعبه حضوری و تنها بر بستر اینترنت فعالیت دارند و تحت نظارت شرکت‌های فین تکی فعالیت می‌کنند.
عمده خدمات این بانک‌ها بر محور مدیریت حساب‌های جاری و پس‌انداز، پرداخت‌ها و به‌طور کلی ساده‌سازی امور بانکی از طریق اپلیکیشن‌ها، نرم‌افزارها و سایر فناوری‌های مبتنی بر اینترنت است. این بانک‌ها با ارائه خدمات جدیدتر، متنوع‌تر، سریع‌تر و ارزان‌تر تلاش می‌کنند یک بانک کامل را در تلفن همراه یا کامپیوتر شخصی افراد راه‌اندازی کنند و نظم جدیدی به نظام بانکداری نوین ببخشند.
نئوبانک چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
تقریبا بخش زیادی از خدمات پرتقاضای بانک‌ها در نئوبانک پوشش داده می‌شود تا کاملا پاسخگوی نیازهای مشتریان باشد؛ منتها به گونه‌ای شخصی‌تر و مشتری‌مدارانه‌تر. از افتتاح انواع حساب‌های جاری و پس‌انداز گرفته تا انتقال وجه، پرداخت و برداشت در کوتاه‌ترین زمان ممکن. از صدور انواع کارت بانک و مسترکارت و ویزاکارت گرفته تا پرداخت و انتقال وجه به صورت بین‌المللی. از ارائه خدمات امنیت و بیمه سپرده گرفته تا درخواست وام و تسهیلات برای اشخاص و کسب‌وکارها. حتی خدمات بیمه‌ای مانند بیمه خودرو، بیمه موبایل، بیمه سفر و بیمه پزشکی در نئوبانک‌ها ارائه می‌شود.
تفاوت عملکرد نئوبانک و بانک سنتی
مدل عملکرد نئوبانک‌ها را نمی‌توان با بانک‌های سنتی مقایسه کرد. نئوبانک‌ها با تمرکز روی مدل تصمیم‌گیری و تصمیمات مبتنی بر داده کار می‌کنند و تکنولوژی نقش مهمی در مدیریت آنها دارد.
- بانک‌های سنتی علاوه بر شعبه‌های حضوری، بستر خدمات آنلاین هم دارند و همزمان به هر دو شیوه خدمات ارائه می‌دهند. اما نئوبانک شعبه حضوری ندارد و هرچه هست، به صورت دیجیتالی است.
- کارمزد بانک‌های سنتی به‌دلیل وجود هزینه‌های بیشتر (هزینه‌های ساختمان، برق و غیره) بالاتر است؛ اما نئوبانک‌ها که چنین هزینه‌هایی ندارند، عموما کارمزد پایین‌تری هم دارند.
- در بانک‌های سنتی «سرعت» تمرکز اصلی کارکنان بانک نیست و مراجع باید منتظر بماند تا بالاخره کارش انجام شود. در حالی که کلیه خدمات در بستر نئوبانک‌ها سریع و کاملا اتوماتیک است.
- نئوبانک برای پاسخ‌دهی به مشتریان و ارائه پشتیبانی به آنها از ربات‌های آنلاین و هوش مصنوعی بهره می‌برد؛ در حالی که در بانک‌های سنتی با کارکنان بانک سروکار داریم.
فواید نئوبانک‌ها چیست؟
طرفداران نئوبانک برای ترجیح آن به روش‌های بانکداری سنتی دلایل متعددی دارند. در ادامه چند نمونه از متداول‌ترین دلایل آنها را با هم مرور می‌کنیم.
- کمترین هزینه و کارمزد اضافه: از آنجا در این پلتفرم‌ها خبری از هزینه‌های رایج بانک‌های سنتی مثل هزینه آب و برق و تلفن و … نیست، دست پلتفرم برای کاهش کارمزد تراکنش‌ها و ارائه صرفه‌های اقتصادی به دست‌آمده به مشتریان خود بازتر است.
- نرخ بهره بالاتر: از آنجا که سربار هزینه‌های نئوبانک‌ها به قدر قابل توجهی کمتر از بانک‌های سنتی است، عموما نرخ بهره بالاتری برای سپرده مشتریان در نظر می‌گیرند تا انگیزه آنان را برای افتتاح حساب و سپرده‌گذاری افزایش دهند.
- کارکرد آسان: بزرگ‌ترین مزیت نئوبانک‌ها این است که برای انجام امور بانکی توسط آنها نیاز نیست قدم از قدم بردارید. می‌توانید در خانه بمانید و به انواع خدمات بانکی مثل واریز چک، انتقال کارت به کارت و غیره، فقط به‌کمک اینترنت دسترسی داشته باشید.
- مشتری محوری: نئوبانک برای آنکه داده‌های موردنیاز را در لحظه تطبیق دهد، به جای ذخیره داده‌ها روی سوابق کاغذی، از داده‌ها و سیستم‌های هوش کسب‌و‌کار بهره می‌برد.
- تضمین امنیت با فناوری‌های جدید: آخرین مورد مربوط به امنیت این بانک‌های آنلاین است. احراز هویت چند عاملی با فناوری‌های جدید مثل اسکن چشم و گوش، تشخیص اثر انگشت و سایر روش‌های جدید تضمین می‌شود تا هیچ‌یک از کاربران دغدغه امنیت نداشته باشند.
معایب آنها کدام است؟
اما درست مثل تمام موسسات مالی، نئوبانک‌ها معایبی هم دارند که نباید به آنها بی‌توجه بود. در ادامه متداول‌ترین معایب و چالش‌های بزرگ نئوبانک‌ها را با هم مرور می‌کنیم.
- بی‌اعتمادی مشتریان قدیمی: قدیمی‌ها (بیشتر پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها) به سیستم‌های بانکداری دیجیتال کمتر اعتماد می‌کنند و ترجیح همیشگی آنها سیستم‌های قدیمی و مراجعه حضوری به بانک‌هاست.
- نداشتن اساسنامه بانکی: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات نئوبانک‌ها این است که «بانک» محسوب نمی‌شوند و یک‌کلام، اساسنامه ندارند. اما برای جلب اعتماد مشتریان خود با یک بانک دیگر شریک می‌شوند.
- نداشتن شعبه‌های فیزیکی: اینکه مشتری نام شعبه یک بانک را در شهر خود می‌بیند، تا حدودی خیالش از بابت دسترسی به بانک در شرایط ویژه و اضطراری راحت می‌شود. اگر داشتن شعبه کمی به هزینه‌های بانک (و در نهایت کارمزدها) اضافه می‌کند، وجود آن به مشتریان اطمینان خاطر می‌دهد.
- ارائه خدمات کمتر نسبت به بانک‌ها: این طبیعی است که نئوبانک‌ها نسبت به بانک‌های سنتی خدمات کمتری برای ارائه در بستر وب داشته باشند و محدودیت‌های آنان به نسبت بیشتر باشد. مثلا نمی‌توانید انتظار داشته باشید که نئوبانک‌های نوپا امکان اعطای تسهیلات هم داشته باشند.
بهترین نئوبانک‌های دنیا کدام‌اند؟
در این بخش نگاهی داریم به چند نمونه از بهترین نئوبانک‌های دنیا که خدمات پیشرفته‌ای به کارکنان خود ارائه می‌دهند.
- نئوبانک Revolut. این نئوبانک در بریتانیا مستقر است و امکاناتی نظیر مبادله ارزهای استاندارد بدون هزینه، پذیرش ۱۵۰ ارز مختلف، خرید و فروش سهام و ارزهای دیجیتال و افتتاح حساب برای کودکان زیر ۱۸ سال را ارائه می‌کند.
- نئوبانک Statrys. این پلتفرم توانسته با ارائه خدمات شفاف، قابل اعتماد و مقرون‌به‌صرفه در زمینه ارائه خدمات تامین مالی تجاری، خدمات جامع ارزی و پشتیبانی از حساب‌های چند یا تک ارزی، فعالیت درخشانی داشته باشد.
- نئوبانک N26. این نئوبانک آلمانی هم به کاربران شخصی و هم شرکت‌ها در زمینه ایجاد حساب جاری بدون کارمزد و ارائه کارت اعتباری خدمات ارائه می‌دهد.
- نئوبانک Monzo. این نئوبانک مستقر در بریتانیا سال ۲۰۲۰ فعالیت خود را آغاز کرد و در سراسر دنیا قابل استفاده است. از امکانات خوب آن می‌توان به انتقال وجه رایگان در بریتانیا اشاره کرد. این نئوبانک هزینه ماهانه ندارد و محدودیت حداقل موجودی حساب برای کاربران تعریف نمی‌کند.
- نئوبانک Current. این نئوبانک آمریکایی بیشتر روی جوانان تمرکز دارد و خدماتی همچون دسترسی زودهنگام به سپرده گذاری مستقیم، اضافه برداشت بدون کارمزد و سایر خدمات را ارائه می‌کند.
در ایران هم نئوبانک داریم؟
البته که داریم. در چند سال گذشته شاهد گسترش فعالیت بانک‌های آنلاین و دیجیتال بوده‌ایم که تغییرات شگرفی در بستر خدمات‌رسانی بانک‌های دولتی و خصوصی پدید آورده‌اند. برای مثال بانک‌های ملی، سامان و خاورمیانه جزو اولین بانک‌هایی بودند که تلاش کردند با ارائه پلتفرم‌هایی مانند بلوبانک و بانیکنو، قدمی در جهت پیشرفت بانکداری دیجیتال و ارائه اولین نئوبانک‌های ایرانی بردارند.
در حال حاضر نئوبانک‌های ایرانی به دو شکل فعالیت دارند؛ یا تحت نظارت یک بانک مادر به عنوان یک اپ آنلاین خدمات ارائه می‌دهند، یا به عنوان یک بانک مستقل اقدام به ارائه خدمات مجازی می‌کنند؛ بی‌آنکه شعبه حضوری و کارمندی داشته باشند.
فردابانک، بلوبانک، توبانک، ویپاد، آبانک، نشان بانک، فراز و فام جزو محبوب‌ترین نئوبانک‌های فعال در ایران به شمار می‌روند.
افتتاح حساب در نئوبانک‌ها
در نئوبانک‌ها صفرتاصد افتتاح حساب بانکی، احراز هویت کاربر و رسیدگی به امور مالی به صورت آنلاین و از طریق برنامه‌های موبایلی یا نرم‌افزارهای تحت وب صورت می‌گیرد. در تمام این مراحل ردپای همکاری با سرویس‌های امن و تخصصی احراز هویت به وضوح میشاهده می‌شود تا هیچ‌گونه نگرانی بی‌مورد در ارتباط با امنیت حساب باقی نماند.
بعد از انجام موفقیت‌آمیز افتتاح حساب، هویت کاربر به کمک ویژگی‌های بیومتریک مثل شناسایی اثر انگشت، تشخیص چهره و … تایید یا رد می‌گردد. سپس امکان استفاده از نرم‌افزارهای نئوبانک و دسترسی آنلاین به خدمات بانکی فراهم خواهد شد.
حرف آخر
اگرچه نئوبانک‌ها تا پذیرش عمومی کماکان راه درازی در پیش دارند، روند دیجیتالی شدن آنها روز به روز در حال گسترش است و چالش‌های بانک‌های سنتی را تا حد زیادی برطرف کرده‌اند. امید داریم در آینده نزدیک شاهد گسترش هرچه بیشتر خدمات بانک‌های دیجیتال، پذیرش آنها توسط تمام گروه‌های سنی در سطح کشور و تردد کمتر شما عزیزان در شعب فیزیکی بانک‌ها باشیم.
امیدواریم بعد از مطالعه این مقاله به طور کامل با نئوبانک آشنا شده باشید و پرسش بی‌پاسخی در ذهنتان باقی نمانده باشد. اگر تجربه استفاده از این نئوبانک‌ها را دارید، حتما نظرات‌تان را با ما در میان بگذارید.