تراکنش مالی چیست؟

تراکنش‌های مالی نقش بسیار مهمی در مبادلات اقتصادی و اجتماعی ایفا می‌کنند و می‌توانند انجام انواع خدمات تجاری از خریدهای روزمره گرفته تا معاملات بزرگ بین‌المللی را برای ما مقدور سازند؛ به همین دلیل، شناخت صحیح و جامع انواع تراکنش مالی، برای هر فرد و سازمانی ضروری است. با پیشرفت تکنولوژی و ظهور بسترهای آنلاین، پرداخت‌های مالی به شکل چشم‌گیری تغییر کرده است و به ما اجازه می‌دهد که در هر مکانی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن، مبادلات مالی خود را انجام دهیم. در این مقاله به معرفی انواع تراکنش‌های بانکی، ویژگی‌های هر یک و بررسی مهم‌ترین اصطلاحات این حوزه می‌پردازیم.

تراکنش چیست؟ تراکنش موفق به چه معناست؟

به هرگونه مبادله وجه بین دو یا چند طرف، تراکنش مالی گفته می‌شود و می‌تواند به صورت نقدی با اعتباری انجام گیرد؛ اما تراکنش موفق به معنای این است که یک مبادله و پرداخت وجه به طور کامل و بدون هیچ‌گونه خطایی انجام شده است. این نوع تراکنش‌ها در دنیای مالی و به‌ویژه در پرداخت‌های آنلاین اهمیت زیادی دارند.

تراکنش‌های مالی باید بدون مشکلات فنی یا اختلالات ناخواسته انجام شوند. در صورت بروز مشکلات شبکه یا خطاهای سیستم، تراکنش می‌تواند ناموفق باشد یا پس از مدتی به حساب شما برگشت بخورد. در اغلب روش‌های پرداخت، پس از انجام یک تراکنش موفق، به کاربر اطلاع داده می‌شود که تراکنش به درستی انجام شده است.

انواع تراکنش مالی چیست؟

تراکنش‌های مالی که از طریق بانک‌ها انجام می‌گیرند را می‌توان به انواع مختلفی تقسیم کرد. بعضی از رایج‌ترین انواع تراکنش شامل موارد زیر است:

۱. تراکنش خرید

این تراکنش که رایج‌ترین نمونه تراکنش بانکی است، زمانی انجام می‌شود که شما از فروشگاهی کالا یا خدماتی خریداری می‌کنید. در این حالت، مبلغ خرید از حساب شما کم شده و به حساب فروشنده واریز می‌شود. تراکنش خرید می‌تواند به صورت نقدی، کارت اعتباری یا از طریق اپلیکیشن‌های پرداخت آنلاین انجام شود.

۲. تراکنش پرداخت قبض

این تراکنش مالی برای پرداخت هزینه خدمات مختلف مانند آب، برق، گاز، تلفن و اینترنت استفاده می‌شود. شما می‌توانید با استفاده از اینترنت بانک، اپلیکیشن‌های موبایل یا حتی دستگاه‌های خودپرداز، به سادگی مبلغ قبض‌های خود را پرداخت کنید.

۳. تراکنش بازگشت از خرید یا مغایرت بانکی

در این روش به دلایلی مانند اختلالات بانکی، مغایرت اطلاعات بانکی، شلوغ بودن سرویس‌ها و… هزینه‌ای که پرداخت کرده‌اید به حساب مقصد نرسیده و پس از مدت کوتاهی (حداکثر ۷۲ ساعت) به حساب شما بازگشت داده می‌شود. این تراکنش با پیام پرداخت ناموفق که طی آن پول از حساب شما خارج نمی‌شود، تفاوت دارد. 

۴. تراکنش موجودی

دریافت موجودی به کاربران امکان می‌دهد که مقدار پول موجود در حساب خود را مشاهده کنند و تصمیم بگیرند که چگونه موجودی خود را مدیریت نمایند. شما می‌توانید با اپلیکشین‌های مالی، دستگاه‌های خودپرداز یا مراجعه مستقیم به بانک از میزان موجودی حساب خود مطلع شوید.

۵. محدودیت تراکنش

محدودیت تراکنش مالی‌ یکی از دلایلی است که می‌تواند باعث مسدود شدن برخی از تراکنش‌های شما شود و به شرایطی بستگی دارد که بانک‌ها بر اساس سیاست‌های خود برای مشتریان تعیین می‌کنند. بسیاری از بانک‌ها برای برداشت‌های روزانه مشتریان محدودیت تعیین می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، این محدودیت می‌تواند شامل محدودیت کارت به کارت روزانه، برداشت نقدی در خودپردازها یا واریز آنلاین باشد. محدودیت‌هایی که برای تراکنش‌های غیرحضوری اعمال می‌شود، معمولا با هدف افزایش امنیت حساب انجام می‌گیرد.

۶. خطای تراکنش ناموفق

خطای تراکنش ناموفق به این معنا است که یک تراکنش بانکی به دلایلی نتوانسته است به درستی انجام شود. یکی از رایج‌ترین دلایل تراکنش ناموفق، عدم موجودی کافی حساب است. عواملی مانند خرابی سیستم بانکی، اختلالات نرم‌افزاری یا مشکلات شبکه نیز می‌تواند موجب ناموفق بودن تراکنش‌ها شود.

۷. تراکنش‌های کیف پول دیجیتال

کیف پول‌ها ابزارهای واسطه‌ای هستند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به حساب بانکی شما متصل می‌شوند و امکان پرداخت سریع‌تر را برای شما فراهم می‌کنند. از کیف پول می‌توانید برای پرداخت‌های آنلاین، اسکن کد QR، پرداخت‌های درون برنامه‌ای و… استفاده کنید. این کیف پول‌ها به عنوان یک ابزار جدید در دنیای مالی به‌شمار می‌آیند و می‌توانند بر روی موبایل یا کامپیوتر نصب ‌شوند.

شماره‌ی تراکنش چیست؟

شماره تراکنش یک شماره منحصر به فرد است که در سیستم‌های بانکی یا پرداخت آنلاین به هر تراکنش مالی اختصاص داده می‌شود. این شماره به شناسایی و پیگیری تراکنش‌ها کمک می‌کند و بسته به نوع پرداخت می‌تواند ۶، ۱۲ یا ۲۰ رقم باشد. شما می‌توانید از شماره تراکنش برای پیگیری وضعیت پرداخت‌ها، رفع ابهامات، امور حسابداری یا در صورت بروز مشکل استفاده کنید.

هدایت تراکنش چیست؟

هدایت تراکنش به فرایندی گفته می‌شود که مبلغ پرداختی را از یک مبدا به مقصد متفاوتی می‌رساند؛ به عنوان مثال، شما از مبدا بانک تجارت، یک واریزی به حساب بانک صادرات انجام می‌دهید که توسط سامانه شاپرک پردازش شده و به حساب مقصد متقل می‌شود؛ به این فرایند، هدایت تراکنش می‌گویند. این فرآیند برای اطمینان از اینکه تراکنش‌ها به درستی و به سرعت در سیستم‌های بانکی پردازش می‌شوند، بسیار حیاتی است.

برخی از تراکنش‌ها به صورت آنی پردازش می‌شوند و کاربر بلافاصله از نتیجه تراکنش مطلع می‌شود. این نوع هدایت تراکنش، معمولا در پرداخت‌های آنلاین و خریدهای فوری استفاده می‌شود؛ اما در برخی موارد، تراکنش‌ها به صورت گروهی پردازش می‌شوند. این روش معمولا برای حجم بالایی از پرداخت‌ها یا تسویه‌حساب‌ها به کار می‌رود؛ برای مثال پرداخت پایا یکی از این نمونه‌ها است.

مقصد تراکنش چیست؟

مقصد تراکنش، همان حسابی است که قصد دارید وجهی را به آن واریز کنید. چنانچه بانک مبدا و مقصد یکسان باشد، فرایند انتقال وجه به مقصد تراکنش نیز سریع‌تر و ساده‌تر بوده و در بسیاری از موارد هیچ‌گونه کارمزدی نیز ندارد؛ اما اگر مقصد تراکنش از بانک متفاوتی باشد، زمان و هزینه کارمزد می‌تواند افزایش یابد. همچنین مقصد تراکنش می‌تواند یک شخص حقیقی یا یک شخصیت حقوقی مانند شرکت‌ها و نهادها باشد. تعیین مقصد تراکنش، برای انجام هر تراکنشی ضروری محسوب می‌شود.

جمع بندی

تراکنش‌های مالی به تسهیل مبادله کالا و خدمات کمک کرده و نقش مهمی در ایجاد ارتباطات اقتصادی میان کشورهای مختلف ایفا می‌نمایند. این تراکنش‌ها انواع گوناگونی دارند و می‌توانند به کمک اپلیکیشن‌های پرداخت، صفحات وب و مراجعه حضوری به بانک انجام شوند. بعضی از رایج‌ترین نمونه‌های تراکنش مالی شامل تراکنش خرید، پرداخت قبوض، دریافت موجودی، تراکنش بازگشت و… هستند. در این مقاله، با بررسی انواع تراکنش‌های مالی و معرفی مفاهیم مهم در این زمینه، سعی کردیم درک بهتری از آن به شما ارائه دهیم. در صورتی که به اطلاعات بیشتری در زمینه تراکنش‌های مالی نیاز دارید یا قصد دارید برای فروشگاه آنلاین خود درگاه پرداخت تهیه کنید، با پولام تماس بگیرید.

منابع:

iggsoft

docuclipper

سوالات متداول