سامانه چکاوک چیست؟ | مزایا + قوانین آن

چرا سامانه چکاوک را انقلابی نوین در سیستم بانکی ایران می‌دانند؟ تا پیش از راه اندازی این سامانه نقل و انتقال و وصول چک‌ با چالش‌های زیادی همراه بود. اما راه اندازی سامانه چکاوک توانست تحول چشمگیری را در بانکداری الکترونیکی رقم بزند. با ما همراه باشید تا در این مطلب با سیستم انتقال تصویر چک، مزایا و قوانین آن آشنا شویم.

سامانه چکاوک چیست؟

یکی از تغییرات قابل توجه در صنعت بانکداری الکترونیکی ظهور سامانه چکاوک است. راه اندازی این سیستم آینده و چشم انداز معاملات و نقل و انتقال چک را بهبود بخشیده است.

سامانه چکاوک که با نام سیستم انتقال تصویر چک نیز شناخته می‌شود، یک پلتفرم الکترونیکی پیشرفته است که برای ساده‌سازی فرآیند بررسی و نظارت بر نقل و انتقال چک‌ها طراحی شده است. این سامانه نیاز به نقل و انتقال فیزیکی چک در سیستم بانکی را کاهش می‌دهد. در عوض، امکان انتقال سریع و کارآمد تصاویر چک را فراهم کرده و در نتیجه باعث بهبود و تسریع کلیه امور بانکی مربوط به چک و ردیابی آسان و نظارت بیشتر بر تمام تراکنش های مالی می‌شود.

جالب است بدانید که این سامانه در آذر ماه سال 1393 توسط بانک مرکزی و به منظور ایجاد روشی کارآمدتر و ایمن‌تر برای رسیدگی به امور مربوط به چک‌ها معرفی شده است. در نهایت نیز به دلیل مزایای قابل توجهی که سامانه انتقال تصویر چک ارائه می‌دهد، مقبولیت گسترده‌ای به دست آورده است.

 در ادامه فرایند نقل و انتقال چک از طریق سامانه انتقال تصویر چک را بیشتر بررسی خواهیم کرد.

سامانه چکاوک چگونه کار می‌کند؟

همانطور که پیشتر نیز توضیح دادیم، سامانه چکاوک برای تسهیل فرآیند تراکنش و نظارت بر چک طراحی شده است. نحوه عملکرد آن به شرح زیر است:

1. دریافت کننده چک، چک را به شعب بانک مورد نظر خود ارائه می‌کند.
2. مسئول بانک تصویر چک را اسکن و مشخصات و اطلاعات خاصی مانند نام و شماره حساب ذینفع را در سامانه چکاوک وارد می‌کند.
3. سامانه داده‌ها را جمع آوری و بایگانی کرده و یک گواهی دیجیتال برای اطمینان از اینکه اطلاعات چک برای همه قابل دسترسی نباشد صادر می‌کند.
4. بانک صادرکننده چک را تأیید می‌کند.
5. در این مرحله اعتبارسنجی و انسداد چک صورت می‌گیرد. در واقع بانك گیرنده اعتبار چک را تایید و مبلغ چک را مسدود می‌کند.
6.  بانک گیرنده چک را تایید یا رد می‌کند.
7. بعد از دستور مستقیم بانک، مبلغ چک به حساب گیرنده واریز می‌شود.
8. سامانه پایا، دستور تسویه بین بانکی را صادر می‌کند.
9. سامانه پایا اعلامیه برداشت از حساب را به بانک بدهکار و اعلامیه واریز به حساب را به بانک بستانکار ارسال می‌کند.

مزایای سامانه چکاوک

سامانه چکاوک مزایای متنوعی دارد و به طور قابل توجهی تجربه امور بانکی را برای افراد، بانک‌ها و موسسات مالی بهبود بخشیده است. در ادامه نگاهی دقیق‌تر به مزایا و فواید این سامانه الکترونیکی داریم.

سرعت عمل بالا در معاملات 

یکی از مزایای برجسته سامانه چکاوک سرعت قابل توجه آن است. با استفاده از این سامانه، روند بررسی و نقل و انتقال چک ها به طور قابل توجهی سریعتر شده و زمان انجام معاملات کاهش پیدا می‌کند.

ردیابی و نظارت بلادرنگ

این سامانه امکان ردیابی و نظارت بلادرنگ بر چک‌های صادر شده را فراهم کرده و به اشخاص حقیقی و حقوقی امکان نظارت بر وضعیت چک‌های خود را در هر لحظه فراهم می‌سازد.

نظارت همه جانبه

سامانه چکاوک به بانک مرکزی امکان نظارت کامل بر تمامی تراکنش‌های مالی کشور را اعطا می‌کند. این قابلیت نظارت پیشرفته تضمین می‌کند که همه تراکنش‌ها به طور موثر و ایمن انجام می‌

استفاده بهینه از زیرساخت‌های الکترونیکی

سامانه چکاوک از زیرساخت‌های الکترونیکی موجود برای پردازش و تراکنش چک‌ها استفاده کرده و آن را به روشی مقرون به صرفه برای رسیدگی به تراکنش‌های مالی تبدیل می‌کند.

گزارش سریع

سامانه چکاوک امکان تولید سریع گزارش‌های مربوط به فرآیند تسویه حساب و چک‌های برگشتی را فراهم می‌کند. این ویژگی بانک‌ و افراد را قادر می‌سازد تا از تراکنش‌های مالی خود گزارش لحظه به لحظه داشته باشند.

حذف خطای انسانی

با راه اندازی سامانه چک اکثر خطاهای انسانی و سهوی که پیشتر در نقل و انتقال چک به روش سنتی وجود داشت، از بین رفته است.

قوانین استفاده از سامانه چکاوک

در حالی که سامان چکاوک فرآیند رسیدگی به چک‌ها را ساده کرده است، قوانین خاصی وجود دارد که کاربران باید به آن پایبند باشند. از جمله قوانین استفاده از سامانه چکاوک می‌تواند به موارد زیر اشاره کرد.

• تاریخ چک باید با حروف نوشته شود.
• چک نباید در وجه حامل صادر شود. در واقع باید برای شخص خاصی که درخواست چک کرده است صادر شود.
• شماره و مهر دارنده چک و همچنین مهر شعبه باید روی چک باشد.
• عبارت حواله کرد در چک‌های ثبت شده در سامانه چکاوک وجود ندارد.
• مدت زمانی که طول می‌کشد تا چک چکاوک وصول شود معمولا 24 ساعت است.

چک برگشتی چکاوک

گاهی اوقات ممکن است حساب صادرکننده چک، وجه کافی برای پوشش مبلغ چک نداشته باشد. در چنین مواردی بانک بدهکار به شعبه بانک شخص گیرنده چک اطلاع می‌دهد. افراد همچنین می‎توانند قبل از مراجعه به بانک، وضعیت چک‌های صیاد خود را از طریق درگاه سامانه صیاد بررسی کرده و از وضعیت چک و حساب بانکی به خوبی مطلع شوند.

در آخر

هدف اصلی از معرفی سامانه چکاوک، بهره‌برداری از زیرساخت‌ها و قابلیت‌های الکترونیکی برای تسهیل امور بانکی مربوط به چک است. با پیاده سازی این سامانه تجربه بانکداری برای افراد و موسسات مالی، ارتقاء یافته و تراکنش های مالی کارآمدتر و ایمن‌تر شده است. بدین ترتیب آینده تراکنش‌های بانکی روشن‌تر از همیشه به نظر می‌رسد.